Το περιστασιακό άγχος είναι φυσιολογικό κομμάτι της καθημερινότητας. Πολλοί άνθρωποι ανησυχούν για πράγματα όπως προβλήματα υγείας, τα οικονομικά τους ή οικογενειακά ζητήματα. Ωστόσο, η αγχώδης διαταραχή κάνει τους ασθενείς να ανησυχούν υπερβολικά ή να αισθάνονται συχνότερα νευρικότητα για τα ανωτέρω ή και άλλα πράγματα, ακόμη και όταν δεν υπάρχει ιδιαίτερος λόγος ανησυχίας. Συνήθως, αυτή η διαταραχή περιλαμβάνει ένα επίμονο αίσθημα άγχους ή φόβου που παρεμποδίζει τον τρόπο με τον οποίο το άτομο ζει τη ζωή του. Δεν είναι το ίδιο με το να υπάρχει περιστασιακά ανησυχία ή άγχος εξαιτίας στρεσογόνων γεγονότων που επηρεάζουν την καθημερινότητα. Τα άτομα με αυτή τη διαταραχή αισθάνονται τακτικά άγχος επί πολλούς μήνες ή ακόμα και χρόνια.
Η αγχώδης διαταραχή αναπτύσσεται αργά. Συχνά αρχίζει γύρω στην ηλικία των 30 ετών, αν και μπορεί να εμφανιστεί και στην παιδική ηλικία. Η διαταραχή εμφανίζεται συχνότερα στις γυναίκες απ’ ό,τι στους άνδρες.
Αγχώδης διαταραχή – Μορφές
Οι διάφορες αγχώδεις διαταραχές ταξινομούνται ανάλογα με τα κύρια χαρακτηριστικά τους. Οι κυριότερες αγχώδεις διαταραχές είναι οι εξής:
- Αγοραφοβία
Φόβος και άγχος για πληθώρα καταστάσεων στις οποίες η διαφυγή μπορεί να είναι δυσχερής ή να προκαλέσει αμηχανία. Σε ακραίες περιπτώσεις, μπορεί να οδηγήσει ένα άτομο στο να μην βγαίνει από το σπίτι του για μεγάλο χρονικό διάστημα.
- Διαταραχή πανικού
Χαρακτηρίζεται από κρίσεις πανικού με έντονο άγχος, οι οποίες είναι αιφνίδιες, επαναλαμβανόμενες και μικρής διάρκειας. Μεταξύ των κρίσεων, ο ασθενής έχει συνήθως υψηλό επίπεδο ανησυχίας και έντονο φόβο για την επανάληψη της κρίσης άγχους.
- Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή
Υπερβολικό άγχος και ανησυχία για πολλαπλές καταστάσεις. Πρόκειται για ένα ήπιας μορφής, αλλά συνεχές άγχος μπροστά σε οποιονδήποτε ελάχιστα στρεσογόνο παράγοντα.
- Άγχος αποχωρισμού
Υπερβολική και επαναλαμβανόμενη αγωνία λόγω αποχωρισμού από τα οικεία πρόσωπα ή το σπίτι. Παρατηρείται πολύ συχνά σε παιδιά.
- Γενικές φοβίες
Πρόκειται για φοβίες για συγκεκριμένα θέματα, που συνήθως σχετίζονται με το αίμα, τα έντομα, τα ζώα, τους μικρούς χώρους κ.λπ.
- Κοινωνική Διαταραχή Άγχους
Επίμονος φόβος κοινωνικής επαφής λόγω του φόβου της αξιολόγησης και της επίκρισης από τους άλλους.
Συμπτώματα αγχώδους διαταραχής
Ανάμεσα στα συμπτώματα που μπορεί να βιώσει ένα άτομο με αγχώδη διαταραχή είναι:
- Υπερβολική ανησυχία για απλά καθημερινά πράγματα
- Αδυναμία ελέγχου των ανησυχιών τους ή του αισθήματος νευρικότητας
- Η επίγνωση ότι το άγχος που νιώθουν είναι περισσότερο από όσο θα έπρεπε
- Αίσθηση ανησυχίας ή δυσκολία χαλάρωσης
- Αδυναμία συγκέντρωσης
- Συχνή αίσθηση φόβου
- Μυϊκοί ή στομαχικοί πόνοι
- Προβλήματα με τον ύπνο
- Συχνή κόπωση και εύκολη κούραση
- Συχνοουρία
- Ευερεθιστότητα
- Πονοκέφαλοι
- Ανεξήγητη δυσφορία
- Δυσκολία στην κατάποση
- Νευρικότητα
- Συχνή εφίδρωση, ζαλάδες ή δύσπνοια
Διάγνωση
Η διάγνωση της αγχώδους διαταραχής μπορεί να είναι δύσκολη, επειδή η διάκριση μεταξύ του φυσιολογικού άγχους και της γενικευμένης αγχώδους διαταραχής δεν είναι πάντα εμφανής. Η διάγνωση βασίζεται σε κλινική εξέταση και ψυχιατρική αξιολόγηση για την έγκυρη διαγνωστική εκτίμηση των διαταραχών από τον έμπειρο Ψυχίατρο – Ψυχοθεραπευτή. Τα συμπτώματα της αγχώδους διαταραχής πρέπει να υφίστανται για ένα διάστημα τουλάχιστον έξι μηνών και να περιορίζουν την ικανότητά στη λειτουργικότητα του ατόμου.
Αγχώδης διαταραχή – Αντιμετώπιση
Όταν το άγχος προκαλεί δυσφορία ή περιορίζει την λειτουργικότητα ενός ατόμου, είναι απαραίτητο να αντιμετωπιστεί. Η θεραπεία της αγχώδους διαταραχής εξαρτάται από την ένταση, τη συχνότητα και τις εκάστοτε επιθυμίες του ασθενούς. Για το λόγο αυτό, είναι πολύ σημαντική η ενημέρωση για όλες τις διαθέσιμες θεραπευτικές μεθόδους από τον Ψυχίατρο – Ψυχοθεραπευτή και η ευχέρεια του ασθενούς να επιλέξει, όποτε αυτό είναι δυνατόν, την μέθοδο που ο ίδιος θεωρεί καλύτερη. Οι εν λόγω θεραπευτικές επιλογές είναι κατά βάση δύο:
- Ψυχοθεραπεία
- Φαρμακευτική αγωγή
Κάθε είδος αγχώδους διαταραχής μπορεί να ανταποκρίνεται καλύτερα είτε στη μία είτε στην άλλη θεραπεία και, σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να ενδείκνυται συνδυασμός και των δύο.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την αγχώδη διαταραχή επικοινωνήστε με την έμπειρη Ψυχίατρο – Ψυχοθεραπεύτρια Αγγελική Γ. Πετροπούλου.
